#KöpeklerdeEğitiminSınırlarıveTürleri
Köpek ailesi oldukça geniştir .Bu aile içinde yer alan türler , birbirlerinden çok farklı özelliklere sahiptir . Bedensel yapı , güçlülük , çeviklik , koşma hızı , yüzme yeteneği , soğuga , sert iklime dayanma gücü , sıcağa tahammül , koku ve ses algılama ve kavrama , öğrenme, uygulama , yurtıcılık – kavgacılık , uysallık – kabullenme , başkaları ile bağdaşma , yalnız tek sahibe baglanabilme gibi pisişik özellikler açısından da farklar görülmektedir .
Bazı cinsler , ince ve küçük yapıları ile yalnızca birer oyuncak ve süs köpeğidir . Ancak bunlardan bir bölümü süs köpeği olmakla biirlikte , hırsızlara karşı uyarı görevini başarı ile yapabilirler . Aynı türden bazılarıysa , iyi iz sürücü , fare , köstebek gibi zararlıların amansız düşmanı olabilirler .Kimi köpek , her an tetikte , uyanık ve hırçındır . Kuvvetli ve güçlü bir yapıya sahiptir . Eğitildiğinde güvenilir bir bekçi , yaman bir koruyucu olabilir . Ancak bunlar , aile içinde , gelen gidenin , çocukların arasında barındırılmaya elverişli değillerdir . Kimileri ise , son derece uysaldır . Çocukların kendilerine yükleyeceği rahatsızlıklara ağırbaşlı ve tevekkülle katlanır , oyunlarına severek neşeyle katılırlar .
Fiziki yetenekleriyle yarışılamaz birer koşucu olanlar , kızak çekenler , sirklerde beceri dolu gösterileriyle bizi hayran bırakanlar , kara ve denizde kazaya uğrayanları kurtaranlar , yüksek koku alma yetenekleri ile av için yaratılmış olanlar , iz sürenler , avı bulup getirenler gibi çeşitli üstünlüklere sahip olan türler vardır .
Köpeği eğitirken , bu türe özgü yetenekleri bilmek ve bu yeteneklere uygun eğitim vermek büyük önem taşır . Çünkü her köpek , yeteneği olan konuda daha başarılı olabilir . Her köpek türüne özgü üstün nitelik ve özelliklerini tanımak ve bilmek gerekir . Köpek yetiştirmek isteyen kişi , istek ve amaçları dogrultusunda bir köpek seçmelidir . Yaradılışlarına aykırı bir eğitime tabi tutulan köpek de kendine güvenini yitirir . Başarısızlık karşısında yılgınlıga düşer sağlıksız ve mutsuz olur .
Köpek , eğitimle pek çok şey öğrenebilir . Sahibine ve çevresindekilere büyük yarar sağlayabilir . Ancak bu eğitim bilinçli olmalıdır ve temelde , köpeğin sahip olduğu yeteneklere dayanmalıdır . Çünkü her köpek kendi yetenekleri ile sınırlıdır . Eğitici ne denli beceri sahibi olursa olsun bu sınırlar büyük sıçramalarla aşılamaz . Bu nedenle uygulanacak eğitimin , köpeğin aşağıda anlatılan niteliklere göre saptanması gerekir . Buna göre eğitim , Köpeğin ;
a ) Bedensel Özelliklerine :
İri ve narin yapılı oluşuna , çevik , hareketli ve hızlı bir koşucu olup olmamasına ; iyi yüzüp yüzememesine , görev verilecek koşullara dayanacak güç ve özelliklere sahip bulunup bulunmamasına ;
b ) Duyum ve Algılamalarıyla ilgili yeteneklerine :
Gözlerinin keskin , kulaklarının duyarlı , burnunun yeterince hassas olup olmamasına ;
c ) Mizacıyla ilgili özelliklerine :
Saldırgan veya uysal , atak veya soğukkanlı , cesur veya korkak , sinirli veya sakin , gürültücü veya sessiz , istekli ya da isteksiz , kararlı veya kararsız , enerjik veya ağırbaşlı oluşuna ;
d ) Zekasıyla ilgiliözelliklerine :
Geç veya çabuk öğrenmesine , öğrendiklerini unutup unutmamasına , bir eğitim evresi içinde kavrayabileceği komut sayısına göre saptanır , düzenlenir ve sürdürülür .
Bazı türlerin digerlerine oranla daha yüksek bir öğrenme ve bellek gücüne sahip olduğu belirlenmiştir . Bunlar çoğunlukla , toplumun beğenisini kazanıp yaygın biçimde yetiştirilen türlerdir . Bir iki ırk örnek verilmek gerekirse ; Kanişler , Kurt Köpekleri , Labrador ve Golden Retriever , Doberman Pincher , Collie ve ülkemizde yerli ırk olan Kangal çoban köpeği sayılabilir . Bununla birlikte her köpek eğitilmelidir . Köpek , herhangi bir yarar amacıyla ve belirli bir görev için yetiştirilmiyor olsa bile belirli bir oranda eğitilmesi , ev halkının sağlıgı ve rahatlığı açısından zorunludur .
Eğitim iki genel başlık altında incelenebilir :
a ) Genel Eğitim
b ) Özel Eğitim
Genel eğitim , her köpeğin alması gereken temel terbiye ve alışkanlıkları içerir. Belirli bir mahalde ve kendine ayrılan yerde yatma alışkanlığı , yalnızca kabına konan ve sahibi tarafından kendisine verilen yiyecekleri yeme alışkanlığı , yuva ve yatağını temiz tutma alışkanlığı , ev eşyalarına ve bahçeye zarar vermeme alışkanlığı , diğer canlılar sosyal olma alışkanlığı , adını öğrenme , Dur , Gel , Otur , yat , bekle gibi komutları öğrenmesini kabaca öğrendiği eğitim kategorisidir .
Özel eğitim ise , adından da anlaşıldığı gibi köpeğin , bekçilik , koruma , izsürme , av bulma , avı getirme , kızak çekme , körlere kazazedelere yardım etme , savaş , polis ve jandarma hizmetlerinde görev alma , show veya oyunculuk nitelikleri taşıyan numaralar öğrenme gibi çalışmalar örnek verilebilir. Yani özel eğitimden kastımız köpeğinizin temel ve İleti itaat eğitimlerinden sonra alıcagı uzmanlaşma eğitim kategorisinin kabaca ismidir.
