#KöpeklerdeSaldırıveKorumaEğitimleri
Ne tür olursa olsun bütün köpeklerde, kendilerine ait olan seyi koruma egilimi görülür. Bir köpek yavrusunun önünden yiyecegini almaya kalkin, hirlar! Yattigi mindere elinizi uzatin , memnuniyetsizligini hemen hirlayarak belli eder, vermek istemez. Köpekte benimseme duygusu çok yaygin ve köklüdür. Köpek, kaldigi evi, aileyi, aile bireylerini, sahibini, kendi öz mali gibi görür. Onlari korumak için çaba gösterir. Bu duygu ve egilim içgüdüseldir. Tüm köpeklerde degisik derecelenmelerle vardir.
Yetisme ve egitimin etkisi bu dogal egilimin gelismesini, yönlendirilmesini ve denetim altina alinmasini saglar. Bekçilik ve koruma görevi yapan köpekler, baslica iki küme içinde yer alirlar. Bazi köpekler yalnizca uyarici ödevi görür, duydugu sese, eve giren yabanciya, bahçe kenarindan geçen kisilere havlayarak, ev halkini muhtemel bir tehlikenin varligindan haberdar eder. Bunlar çogunlukla, oyuncak köpekler ve süs köpekleridir. Bununla birlikte, onlar arasinda da, Terrier türleri gibi, cesur, atak ve saldirgan olanlari vardir. Iri yapili türler, daha az havlar. Ancak çogunlukla daha atak, cesur ve saldirgan olurlar. Bekçilik ve koruma görevi yapacak köpeklerin seçiminde titiz davranmak gerekir.
Köpeklerin ayrintili olarak tanitildigi bölüm, bu seçim için gerekli olan ön bilgiyi vermektedir. Taninmis bekçi köpegi türleri arasindan, size ve amaciniza uygun olanini seçebilirsiniz. Bununla birlikte, egitime karsi istekli, saglikli, enerjik, atak ve saldirgan olmasi gerekir. Köpege, ilk bekçilik egitimi annesinden gelir.
Yavru, annesinin havladigi kisiye onunla birlikte havlar ve yabancilara havlanmasi gerektigini ögrenir. daha sonra bir yabanci gördügünde, yalniz basina olsa dahi kendiliginden havlayacaktir.Bekçi ve koruma köpegi olarak yararlanilacak saldirganlik egitimi verilecek olan köpekler, daha yavru iken alinarak, gelen gidenin olmadigi bir yerde yetistirilirler. Mümkün oldugunca kalabalik içine çikartilmaz, baska insanla temas ettirilmezler. Tüm bakim ve beslenmeleri tek kisi tarafindan görülür. Bu kisi, ayni zamanda onun egitimini üstlenecek kisi olmalidir. Bekçi ve koruma görevi yüklenecek olan köpegin kendine olan güveni her zaman tam ve yüksek olmali, tüm egitimler, her zaman köpegin üstün gelecegi biçimde sürdürülmelidir. Hiçbir zaman dövülmemeli, üstünlük duygusu sarsilmamalidir. Saldirganlik egitimi verilecek olan köpek. bir önceki bölümde anlatilan temel komutlari eksiksiz olarak yerine getiren, egiticisine bagli, itaatli, egitime istekli ve yetenekli bulunmalidir. Temel komutlari tam olarak benimsememis itaatsiz köpeklerle saldirganlik egitimi kesinlikle yapilmamalidir. Ayrica, bazi tür köpekler yapisal olarak çok sinirlidir. Bunlara çok iyi itaat egitimi yaptirilmamissa, giderilmesi olanaksiz sakincalara neden olmak mümkündür. Köpek, Dur! komutuyla durmali, Gel! komutuyla gelmeli, Otur! komutuyla oturmalidir. Ayrica, bu tür egitim gören köpeklerin bulundugu yere, insanlarin girmesinin sakincali oldugunu belirten yazilar konmali. Köpegin barinma yeri, kapali dolasma alani olan türde yapilmali veya buna benzer güvenlik önlemleri alinmis olmalidir. Dinlenme zamanlarinda köpegi zincirle baglamak kesinlikle dogru degildir. Bu köpege verilebilecek en agir cezadir, güvenini kiricidir. Ne denli iyi egitilmis olursa olsun, kalabaliga çikartilacak köpeklerin agizlarina, herhangi bir kazayi önlemek için agizlik takilmalidir. Daha önce gördügümüz temel egitimden geçmis, yalniz egiticisi tarafindan beslenip bakilarak özel olarak barindirilmis köpek, uygun tür ve nitelikteyse, iyi bir bekçi ve koruma köpegi olmaya aday demektir. Hiçbir egitim verilmese de o, koruma alanina giren yabancilara saldirir ve bulundugu yere girmesini önler. Buna karsin, bu egitimin büyük önem tasiyan bazi amaçlari vardir. Onlari söyle siralayabiliriz 1. köpegin saldirgan ve koruyucu niteliginin en üst düzeye ulastirilmasi.
- Köpegin saldirganliginin denetim altina alinmasi. komutla saldirma, komutla saldiridan cayma aliskanliginin kazandirilmasi.
- Köpegin, yabancilarin yaklasma, dostluk kurma egilim ve girisimlerini karsiliksiz birakma aliskanligini kazanmasi.
Bunlari sirasiyla görelim:
- SALDIRGANLIK EGITIMI:
Her köpegin saldirganlik güdüleri ayni oranda yüksek ve gelismis degildir bazi köpekler insancil ve barisçidirlar. Yabancilarla çabuk dost olurlar. Böyle köpekler bekçilik için elverisli sayilmaz ve bu görev için tercih edilmezler. Bununla birlikte, saldirganlik egitimi verildiginde bir ölçüde uygun nitelik kazanabilirler. Saldirgan yapidaki köpeklerse, bu egitimle, yabancilar ve kuskulu kisiler için amansiz birer canavar kesilirler. Bu egitimde, egiticiden baska, köpege tümüyle yabanci olan bir yardimci kullanilir. Yardimcinin görevi, köpegi kizdirmak ve kiskirtmaktir. Köpegi kizdiran kisi zaman zaman degistirilerek, köpegin saldirganliginin yalnizca belirli bir kisiye degil, egiticiden baska tüm yabancilara karsi olmasi saglanir. Belli bir amaç için egitilen köpekler, daha önceden saptanan bir nitelige tepki duyacak biçimde yetistirilirler. Sözgelimi, belirli bir giysiye karsi kosullandirilabilirler. Tutuk ve cezaevlerinde koruma görevi üstlenen köpekler, tutuklularin disari çikmasini önlemek için yetistirilmislerdir. Bu köpeklerin, tutuklularin giydigi tek tip elbiseye tepki duyacak biçimde sartlanmalari saglanmistir. Bazen bu durumun tersi de yaratilir. Sözgelimi: köpek, belirli bir tip elbise giyen kisileri dost, bunun disindaki giyimlileri düsman olarak benimseyecek biçimde kosullandirilir. Askeri birlikleri korumak için yetistirilen, savas köpegi olarak çalistirilan bazi görev köpekleri böyle egitilmislerdir. Saldirganlik egitimi sirasinda, köpegin sok tasmasi çikartilarak yerine, saglam ve dayanikli deri bir tasma takilir. Tasmaya takilacak egitim kayisi, kuvvetli ve saglam olmali, köpegin çekme gücüne dayanmalidir. Gerektiginde, fazla agir olmayan ince ve dayanikli zincir kullanilabilir. Egitim yerinin sinirlari kapatilmis ve tenha bir yer olmasinda yarar vardir. Köpek, egitici tarafindan egitim alanina getirilir. Burada bulunan bir agaca, saglam bir direge veya bir kaziga, kayisi uzun birakilarak güvenli bir biçimde baglanir. Egitici bir süre köpekle oynar, onunla eglenir. Bu sirada kiskirtici görevini üstlenen yardimci gizlenerek gelir. Kendine, bir çalilik, bir çukur veya küçük bir tepe gibi dogal bir engeli siper alarak köpegin yakinlarinda bir yere siner. Yardimcinin gelmesiyle egitici köpegin gerisine çekilir. Köpek, kiskirticinin yaptigi gürültülere kulak kabartip havlayinca, egitici onu takdir edici sözlerle över ve TUT! komutuyla kiskirtir. Bazi köpekler son derece sinirlidir. Kendiliklerinden, ses duyduklari yöne dogru atilip süpheli kisiyi tutmak isterler. Bunlar övülerek oksanir ve ödüllendirilir. Köpegi oldugundan daha sinirli, hirsli ve saldirgan yapmak gerekiyorsa yardimci, elinde uzun bir kumasla veya yaralama olasiligi bulunmayan herhangi bir dal parçasiyla, üzerine koyun postu sarilarak sikica baglanmis uzun degneklerle, köpegin gövdesinin çesitli yerlerine tahrik edici biçimde dokunur. Onu kiskirtir ve kizdirir. Egitici, köpegin arkasinda durdugu halde: TUT! komutunu, köpek saldirgani yakalamak için istenilen isteklikte ileri atilincaya degin yaptirici biçimde tekrarlar. Köpek, bagli bulundugu kayisi veya zinciri gererek ileri atildiginda, yardimci korkmus gibi yaparak geri geri kaçar. Egitici, köpegin bu davranisini överek ve oksayarak ödüllendirir. Egitici, aradaki güvenlik mesafesini korumaya çok dikkat etmelidir. Bu sayede köpek ancak kiskirticinin kendine dogru savurdugu bez parçasina erisebilir. Bezi yakalayan köpek, kisa bir çekismeden sonra kiskirticinin elinden bezi çekip alir, süpheli kisi kaçar. Köpek oksanip ?aferin? denilerek ödüllendirilir. Kiskirtici durumundaki kisi hiçbir zaman köpege üstünlük kurmamali, onun canini acitmamali, onunla eglenmemelidir. Köpegi kizdirip kiskirtmali, onun havlayip ileri atilmasi karsisinda korkup kaçmalidir. Bu egitimler bu biçimde tekrarlanirsa, istenen sonuç kisa zamanda alinir. Köpek giderek yabancilarin varligina daha çok dikkat eder olur. Çikan seslere, duydugu yabanci insan kokusuna karsi sinirli olur. Yabanci varligi hissettigi an atilip tutmak ister.
Saldirganlik egitiminde iki önemli nokta vardir:
- Köpek, görevi geregi tüm yabancilara kizmalidir.
- Köpek kendini, tüm yabancilar karsisinda güçlü ve kuvvetli hissetmelidir. Saldirganlik egitimi, bu iki amacin yeterince saglandigina inanilincaya degin sürdürülür.
- SALDIRGANLIGIN DENETIM ALTINA ALINMASI;
Köpek, görmüs oldugu saldirganlik egitimiyle, artik kendi denetim alaninda yabancilarin varligina tahammül edemez hale gelmistir.Ancak serbest birakildiginda, kuskulu kisiler karsisinda ne yapacagi, herhangi bir kisiyi hirpalama aninda egiticisinin komutunu dinleyip dinlemeyecegi belirsizdir. Bununsa çok önemli sakincalari oldugu kuskusuzdur. Köpegin saldirganliginin, kesin olarak egiticisinin denetimi altinda bulunmasi gerekir. Amatör egiticiler için, bu çalisma sirasinda canli yardimci kullanmak çok tehlikelidir. Gerçi köpek egitim kuruluslarinda, köpegin dis geçiremeyecegi dolgu elbiseler giymis deneyimli kisiler bu amaçla kullanilmaktadir. Ancak biz, kol agizlari, yakalari, pantolon paçalari dikilerek içine, kuru ot, saman, yün, pamuk, paçavra gibi dolgu maddeleri doldurulmus mankenler kullanacagiz. Mankenlerde kullanilacak giysi ve dolgu maddelerinin, egiticinin kokusunu tasimamasina özellikle dikkat edilmelidir. Egitimden önce bu mankenler, egitim alaninda bulunan bir agacin dalina, bir ip araciligiyla öyle bir biçimde yerlestirilir ki, ipin diger ucu indirilip çekildiginde, manken asagi yukari hareket eder. Böylece, köpegin onu yakalamak ve yere indirmek için çaba harcamasi, onunla bogusmasi saglanir. Her sey hazirlanip planlandiktan sonra köpek, egitim alanina uygun uzunlukta bir egitim kayisi veya egitim zinciriyle, yedekte oldugu halde getirilir. Egitici, serbest olan sol eliyle mankenin bagli oldugu ipi indirerek onun ayaklari üstüne basmasini Saglar ve sag kolunu ileri dogru uzatarak, isaret parmagi ile mankeni gösterip: TUT! komutu verir. Komutla birlikte ileri atilan köpek, mankenle bogusmaya baslar. Bir iki dakikalik mücadeleden sonra, mankenin bagli oldugu ip biraz daha birakilarak, yere yatacak biçimde düsürülür. Köpek mankenin üstüne vardigi anda ise, DUR! – BIRAK! komutuyla köpek durdurulmalidir. Sonra, yine ip araciligiyla manken dogruluyormus gibi hareketlendirilip, köpege: TUT! komutu verilir. Köpek yeniden mankenin üzerine vardiginda, manken yine yere düsürülür. Bu kez de, daha önce oldugu gibi köpek, DUR! – BIRAK! komutuyla durdurularak saldirinin asiri boyutlara vardirilmasi önlenir. Böylece köpegin saldirganligi dene tim altina alinmis olur. Köpegin saldirganliginin, dogrudan dogruya egiticinin iradesine bagli oldugu köpege benimsetilmelidir. Her olumlu davranista oldugu gibi, köpek her komutu yerine getiriste övülmeli, oksanarak ödüllendirilmeli. Dinlenmelerde onunla ilgilenilerek, birlikte kosup oynanmalidir. Emrin dinlenmemesi halinde köpek sert ve kesin olarak söylenen: HAYIR! HAYIR! uyarisiyla ikaz edilir. Bazi sinirli ve saldirgan köpeklerin, DUR! – BIRAK! komutuna uymalarini saglamak için Sok Tasmasi kullanmak gerekir. Emri dinlemeyen köpegin kayisi, biraz serbest birakildiktan sonra sertçe çekilerek köpegin bogazi üzerinde kisa sureli bir sok yaratilir ve tam bu arada komut tekrarlanarak köpek uyarilir. Askeri görevler gibi çok özel amaçli bazi egitimlerde, mankenin bogazina et parçasi baglanarak, insanin can alici ve zayif yeri olan girtlak yöresi, köpegin saldiri hedefi olarak kosullandirilir. Mankenin yere düsmesiyle, bogaz kismina sikica baglanmis bulunan et, köpek tarafindan parçalanir. Ancak sivillerin köpeklerine bu türde egitim vermeleri agir suç kapsamina girer. Bazi egitimlerde ise köpek, tüfek, tabanca, biçak gibi öldürücü nitelik tasiyan silahlara karis kosullandirilir. Saldirganligin denetim altina alinmasi egitiminin en önemli amaci; Köpegin saldirganliginin, dogrudan dogruya egiticinin iradesine bagli oldugunu köpege benimsetmektir.
- YABANCILARIN, KÖPEKLE DOSTLUK KURMA GIRISIMLERINI KARSILIKSIZ BIRAKMA EGITIMI
Yabancilardan uzak yetistirilen, yalnizca egiticisinin ilgilendigi saldirgan bir köpege yaklasmak zor ve Çetin bir istir. Buna ragmen köpege yaklasip onu elde etmek isteyenler olabilir. Bunlarin en kestirme ve denenen yaklasma yollari, köpege yiyecek vermektir. Küçük yastan itibaren yalnizca kendi yemek kabina sahibi tarafindan konan yiyecegi yiyen köpekler, saga sola konan yiyecekleri yememeye alistirilmislarsa, onlara bu yolla yaklasmak zordur. Ancak bu konuda daha güvenli olunmak isteniyorsa, basvurulacak bir iki yol daha vardir. Egitici, yine bir yardimci kullanarak köpegin önüne onun istahla yedigi yiyeceklerden attirir. Köpek bunlari yemege girisince, egitici yaklasarak, ?Hayir!? diyerek onu azarlar. Agir bir ceza olarak da, zincirini kisa tutarak baglar. Hareket birkaç defa tekrarlandiginda köpegin, önüne yabancilar tarafindan atilan yiyecegi yemedigi görülür. Köpek bu davranisindan dolayi egiticisi tarafindan övülerek ve oksanarak ödüllendirilir. Diger bir yöntem de, köpegin dolastigi alana bir yabanci tarafindan, üzerine bolca kirmizibiber dökülmüs et parçalari attirmaktir. Köpek bu etleri yemege kalktiginda agzinin yandigini görecek; birkaç kez tekrari halinde, baskalarinca verilen yiyecekleri yememeyi ögrenecektir.
