#YaşlıKöpekBakımı
En uzun yasayan köpek 29 yasinda ölmüstür. 20 yasina kadar yasayanlara rastlamak da artik çok nadir degildir. Ancak, yaslanma sürecinin hizi kalitsal olmasina ragmen küçük irklar uzun yasarken büyük irklar kisa ömürleriyle ünlüdür. Irki ne olursa olsun beslenmesine ve olasi problemlerin hemen tedavisine dikkat edildiginde her köpegin yasam kalitesi ve ömrü artacaktir.
Köpeginiz Yediginin Aynasidir
Dogru besleme özellikle de yasli köpekler için çok önemlidir. Çogu köpek yedi yasini geçtikten sonra yasli köpekler için özel olarak formüle edilmis “senior” köpek mamalariyla beslenir. Senior dietler hareket düzeyi azaldigindan yasli köpekler için daha düsük kalori içerir. Sodyum (Na) ve potasyum (K) oranlari düsürülerek kalp ve böbrek hastaliklarinin gelisiminin önüne geçilirken esansiyel yag asitleri, vitamin ve mineral düzeyleri arttirilarak azalan emilimlerinin dengelenmesi amaçlanir.
Senior dietlerdeki lif kalitesi de ayrica yasli sindirim sistemlerine uygun olacak sekilde ayarlanir. Disardan esansiyel yag asitleri, vitamin ve mineral katkisi köpek dengeli bir senior mama ile besleniyorsa gereksizdir. Yine de atritis ve deri allerjisinden sikayetçi yasli köpekler özellikle de linolenic ve linoleic asit katkisinda fayda görebilir.
Hastaliklarin Farkedilmesi :
Yasla birlikte hastalik riski de artar. Ancak, belirtilerin erken farkedilmesi tedavi sansini yükseltecektir.
Her türlü belirti için dikkatli olunmalidir. Köpeginizin beslenme aliskanligini, egzersiz yetenegi ve genel davranisini iyi tanirsaniz her türlü degisikligi hemen farkedebilirsiniz.
Haftalik kontroller deride nükseden her türlü sislik ile ayrica dis ve disetlerindeki anormallikleri tespit etmenizi kolaylastiracaktir.
Göz seffafliginin erken tespiti de bu sirada farkedilebilir. Gözdeki lenslerde katarak saglikli köpeklerde de gözlenebilir ve ilerleyici görüs kaybina neden olur. Normal olarak yavas yavas ilerleme gösterdiginden köpegin yasam kalitesini pek etkilemez. Ancak seker hastasi kedi ve köpeklerde lenslerde süratli seker depolanmasi görülebilir.
Yillik asilari için veterinerinize gittiginizde genel bir kontrol olasi saglik problemlerinin önceden tespit edilmesinde yardimci olacaktir. Paranin büyük problem olmadigi duurmlarda genel muayenenin yanisira kan ve idrar testleri de degerlendirme de faydalidir.
Incelen Deri :
Esansiyel yag asidi katkilari elastikiyetini kaybeden, incelen ve donuklasan derinin kendini korumasini saglar. Bu tür durumlara hormonal hastaligi olan köpeklerde daha sik rastlanir. Çogu hormonal hastalik deri basta olmak üzere vücudun baska kisimlarini da etkiler.
Hormonal hastaliklar kendini hemen belli etmediginden durgunluk, halsizlik, kusma ve su içmede artis belirtilerine dikkat edilmelidir. Diger hastaliklarla karistirilmamasi için veteriner hekiminizce kontrol edilmelidir.
Kalp Hastaliklari :
Köpeklerde yasla alakali en yaygin hastaliklarin basinda dejeneratif kalp kapakçigi problemleri gelir.Kapakçiklar siki kapanma yeteneklerini kaybederek her kalp atisinda odaciga geri kan sizmaya baslar. Bu, kan dolasimini zayiflatirken akcigerlerde kan birikimine neden olur.
Sizdiran valflar (kapakçiklar) kalpte miriltiya neden olurken bu ses steteskopla duyulabilir. Azalan dolasim köpekte halsizlige neden olur ve akcigerdeki birikim öksürük ve derin solumaya yol açar. Bu belirtiler özellikle köpek heyecanliginda ya da egzersiz yaptiktan sonra ortaya çikar.
Hasta köpekler kalp atisini güçlendirecek ilaçlar ile rahatlatilirken dietlerindeki tuzun azaltilmasindan da fayda saglarlar. Bu, kalpteki yükü azaltirken kalp hastaliginin gelisimini de yavaslatir.
Akciger hastaliklari da yaslanmayla beraber ortaya çikabilir. Röntgen, ECG ve ultrason ile tespit edilebilir.
Sizlayan Eklemler :
Yasli köpeklerde sismanlik ciddi bir problemdir. Kalp ve akciger hastaligi riskini arttirirken eklemlerin üzerine ekstra agirlik bindirerek atritise neden olur.
Atritis ya da dejeneratif eklem hastaligi, eklemlerdeki yaslanmayla alakali degisiklikleri takip eder. Eklemlerdeki kayganligin azalmasi sürtünmeyi arttirir. Eklemler genellikle sertleserek siser ve köpek topallamaya baslar. Çok sisman köpekler acilen zayiflatilmalidir.
Köpekbaligi kikirdaginin yanisira esansiyel yag asidi katkisi faydali olacaktir.
Röntgen tani için gereklidir ve çogu vakada anti-steroidal anti-inflamatuvar ilaçlarla tedavi yapilir. Bu ilaçlar gastro-intestinal sistemde iritasyona neden olabileceginden her türlü ishal vs. belirtisi veteriner hekime bildirilmelidir.
Diger Problemler…
Karaciger ve böbrek hastaliklari benzer belirtilere neden olabilir. Böbrek hastaliklari özellikle kedilerde yaygin olmasina ragmen köpeklerde de görülür. Tipik olarak asiri su içme kilo ve adele kaybi temel belirtilerdir. Vücut idrarda protein kaybettiginden protein ihtiyacini adelelerden karsilar.
Karaciger ve seker hastaligi benzer belirtiler gösterir. Bu hastaliklarin tanisi kan ve idrar testi gerektirir.
Ayrica tuz, protein ve seker düzeyinde azalma bu hastaliklarin gelisimini yavaslatacaktir. Veteriner hekiminizde uygun “diet”ler bulunmaktadir.
Hasta köpekler çok su içtginden idrar tutamama bir belirti olabilir. Ancak idrari tutamama yasla alakali baska hastaliklarda da görülebilir.
Bazi disilerde bölgedeki sinir fonksiyonlarindaki azalmayla birlikte pelvisdeki atritik degismeler idrar hatta diski tutamamaya neden olabilir. Bu durumlar veteriner hekim müdahalesiyle genellikle iyilesir.
Yasli ve yüksek lif düzeyi içeren dietlerle beslenen köpeklerde kabizlik da gözlenebilir. Dikkatli müshil kullanimi burada faydali olacaktir.
Yaslanmayla alakali diger bir problem türü ise tümörlerdir (özellikle de kisirlastirilmamis olanlarin üreme organlarinda ve disilerin süt bezlerinde). Rahim enfeksiyonlari disilerde hayati tehdit edici sorunlara neden olabilir ve belirtileri genellikle kusma, yüksek ates ve vajinal akintidir.
Ilerleyen yas sagirlikdan bunamaya kadar sinir aginda zayiflamaya neden olabilir. Ilaçla beyne giden kan miktarini arttirirken yaslanma ile alakali bunama vs. belirtilerini yavaslatacaktir.
Köpek sahipleri genellikle belirtileri yasa baglayarak önemsemez. Pek çok durumda bu belirtiler tedavi edilebilir.Bu nedenle çabuk veteriner hekim müdahalesi çok önemlidir.
